در بارداري اول، از ابتداي بارداري تا انتهاي هفتۀ ۳۲ براي پروازهاي كمتر از دو ساعت و از ابتداي بارداري تا انتهاي هفتۀ ۲۸ براي پروازهاي بيشتر از دو ساعت مي‌توانيد با هواپيما سفر كنيد. از بارداري دوم به بعد نيز، تا انتهاي هفتۀ ۲۸ اجازۀ پرواز صادر مي‌شود كه ممكن است اين قوانين براي بارداري‌هاي دوقلو متفاوت باشد. زمان مناسب‌تر براي مسافرت رفتن در بارداري شما اواسط دوران حاملگي يعني سه ماههٔ دوم؛ از هفتهٔ ۱۴ تا ۲۸ بارداري است، هرچند به استثناي اواخر بارداري يا در مواردي كه شما يك عارضهٔ بارداري خاص داريد كه پزشك سفر با هواپيما را برايتان ممنوع كرده است، سفر كردن با هواپيما در بارداري معمولاً خطرناك نيست، به شرطي كه تمام موارد ايمني را رعايت كنيد. در هر صورت، فكر خوبي است كه برنامهٔ سفر خود را با پزشكتان در ميان بگذاريد. اما اين موارد خاص چيست كه پرواز با هواپيما را براي مادران باردار ممنوع مي‌كند؟ و كدام مادران باردار نبايد سوار هواپيما شوند؟
موارد احتمالي منع سفر با هواپيما در بارداري
پزشك يا مامايي كه وظيفهٔ مراقبت از دوران بارداري‌تان را به عهده دارد ممكن است با سفر هوايي شما مخالفت كند اگر يكي از موارد زير را داشته باشيد:
- بارداري دوقلويي يا چندقلويي در زمان پس از هفتهٔ ۲۸ باداري
- محدوديت رشد داخل رحمي
- سابقهٔ سقط جنين يا بارداري خارج رحمي
- جفت سرراهي يا يك ناهنجاري ديگر مربوط به جفت
- هر گونه عارضهٔ مزمني مثل ديابت يا فشار خون بالا
- سابقهٔ داشتن لختهٔ خون
موارد منع سفر با هواپيما در بارداري
موقعيت‌هايي نيز وجود دارد كه در آنها سفر با هواپيما قطعاً از نظر پزشكان ايمن نيست، مثلاً اگر شما يكي از موارد زير را داشته باشيد:
- علائم يك سقط جنين محتمل مثل گرفتگي عضلات، درد يا خونريزي
- نارسايي گردن يا دهانهٔ رحم
- عارضهٔ پره‌اكلامپسي
- تحت نظارت بودن براي انقباضات زودرس
- پارگي زودهنگام كيسهٔ آب يا خروج مايع آمنيوتيك از دهانهٔ رحم
اگر شما در هر كدام از اين دسته‌ها هستيد، لازم است قبل از هر گونه سفر كوتاه يا طولاني‌مدتي، چه زميني و چه هوايي با پزشك زنان و زايمان خود صحبت كنيد. همچنين بهتر است در طول ماه آخر بارداري كه احتمال شروع زايمان بيشتر است، سوار هواپيما نشويد و اگر تصميم داريد در سه ماههٔ سوم بارداري سفر هوايي داشته باشيد، قبل از رزرو بليط با شركت هواپيمايي تماس بگيريد و ببينيد آيا براي پرواز به مداركي از سوي پزشك كه اجازهٔ پرواز را بدهد نياز داريد؟
ولي اگر مجبور هستيد به جايي ناآشنا سفر كنيد، از ماما يا متخصص زنانتان براي پيدا كردن پزشكي در آن شهر يا منطقه كه در صورت نياز به مراقبت پزشكي بتوانيد به او مراجعه كنيد كمك بخواهيد. يك فهرست كامل از شماره تماس‌هاي اضطراري نيز تهيه كنيد و اگر در سه ماههٔ دوم يا سوم هستيد يك كپي از پروندهٔ پزشكي و اطلاعات بارداري خود را هم همراهتان ببريد.
نكاتي هنگام سفر با هواپيما
تا زماني كه سالم هستيد و مشكلات زايماني نداريد، شما و جنين در كابين فشار يك هواپيماي تجاري مشكلي نخواهيد داشت و لازم نيست نگران دستگاه‌هاي اسكنر بخش بازرسي فرودگاه باشيد، زيرا پرتوهايي كه در معرض آنها قرار مي‌گيريد خيلي كمتر از آن است كه بتواند براي شما يا جنين مضر باشد. در طول پرواز نيز كارهايي هست كه مي‌توانيد براي ايمني و راحتي بيشتر خود انجام دهيد. برخي از اين كارها شامل موارد زير است:
- براي تكان كمتر، هنگام دريافت كارت پرواز، يك صندلي در ميانهٔ هواپيما در بالاي بال هواپيما را در خواست كنيد.
- صندلي كنار راهرو را انتخاب كنيد تا هر زمان كه خواستيد براي دستشويي رفتن يا راه رفتن و كش آمدن راحت بلند شويد. اين كار را بايد حداقل يك بار در هر يك ساعت انجام دهيد.
- در صندلي كنار راهرو امكان داشتن جاي بيشتري براي پاهايتان داريد.
- براي كمتر كردن ورم پا، مرتب پاها را از مچ خم و راست كنيد.
- پوشيدن ساپورت و شلوار طبي بارداري نيز مي‌تواند در جلوگيري از ايجاد لختهٔ خون طي سفرهاي طولاني مؤثر باشد، زيرا مي‌تواند به جريان يافتن خون در رگ‌ها كمك كنند.
- در حالت نشسته هميشه كمربند ايمني را زير شكم و پايين باسنتان ببنديد.
- براي وقت‌گذراني كتاب بخوانيد يا مجله نگاه كنيد.
- اگر توي صندلي راحت نيستيد، درخواست يك بالش راحت بكنيد.
- براي پيشگيري از كم‌آبي بدنتان مثلاً ناشي از هواي خشك كابين، مقدار زيادي مايعات، به ويژه آب بنوشيد.
- مرتب به دستشويي برويد، به ويژه در اواخر پرواز تا در طول زمان مورد نياز براي فرود آمدن و رفتن تا گيت، با يك مثانهٔ پر گير نيفتيد.
- در طول پرواز و قبل از بلند شدن هواپيما از خوردن غذاهاي و نوشيدني‌هاي نفاخ خودداري كنيد. گاز گيرافتادهٔ ناشي از مواد غذايي در ارتفاعات بلند منبسط مي‌شود و ناراحتي ايجاد مي‌كند.
- اگر مستعد تهوع هستيد از پزشك بپرسيد كه آيا مي‌توانيد يك داروي ضدتهوع بخوريد يا لزومي براي اين كار نيست.
در بارداري اول، از ابتداي بارداري تا انتهاي هفتۀ ۳۲ براي پروازهاي كمتر از دو ساعت و از ابتداي بارداري تا انتهاي هفتۀ ۲۸ براي پروازهاي بيشتر از دو ساعت مي‌توانيد با هواپيما سفر كنيد. از بارداري دوم به بعد نيز، تا انتهاي هفتۀ ۲۸ اجازۀ پرواز صادر مي‌شود كه ممكن است اين قوانين براي بارداري‌هاي دوقلو متفاوت باشد. زمان مناسب‌تر براي مسافرت رفتن در بارداري شما اواسط دوران حاملگي يعني سه ماههٔ دوم؛ از هفتهٔ ۱۴ تا ۲۸ بارداري است، هرچند به استثناي اواخر بارداري يا در مواردي كه شما يك عارضهٔ بارداري خاص داريد كه پزشك سفر با هواپيما را برايتان ممنوع كرده است، سفر كردن با هواپيما در بارداري معمولاً خطرناك نيست، به شرطي كه تمام موارد ايمني را رعايت كنيد. در هر صورت، فكر خوبي است كه برنامهٔ سفر خود را با پزشكتان در ميان بگذاريد. اما اين موارد خاص چيست كه پرواز با هواپيما را براي مادران باردار ممنوع مي‌كند؟ و كدام مادران باردار نبايد سوار هواپيما شوند؟
موارد احتمالي منع سفر با هواپيما در بارداري
پزشك يا مامايي كه وظيفهٔ مراقبت از دوران بارداري‌تان را به عهده دارد ممكن است با سفر هوايي شما مخالفت كند اگر يكي از موارد زير را داشته باشيد:
- بارداري دوقلويي يا چندقلويي در زمان پس از هفتهٔ ۲۸ باداري
- محدوديت رشد داخل رحمي
- سابقهٔ سقط جنين يا بارداري خارج رحمي
- جفت سرراهي يا يك ناهنجاري ديگر مربوط به جفت
- هر گونه عارضهٔ مزمني مثل ديابت يا فشار خون بالا
- سابقهٔ داشتن لختهٔ خون
موارد منع سفر با هواپيما در بارداري
موقعيت‌هايي نيز وجود دارد كه در آنها سفر با هواپيما قطعاً از نظر پزشكان ايمن نيست، مثلاً اگر شما يكي از موارد زير را داشته باشيد:
- علائم يك سقط جنين محتمل مثل گرفتگي عضلات، درد يا خونريزي
- نارسايي گردن يا دهانهٔ رحم
- عارضهٔ پره‌اكلامپسي
- تحت نظارت بودن براي انقباضات زودرس
- پارگي زودهنگام كيسهٔ آب يا خروج مايع آمنيوتيك از دهانهٔ رحم
اگر شما در هر كدام از اين دسته‌ها هستيد، لازم است قبل از هر گونه سفر كوتاه يا طولاني‌مدتي، چه زميني و چه هوايي با پزشك زنان و زايمان خود صحبت كنيد. همچنين بهتر است در طول ماه آخر بارداري كه احتمال شروع زايمان بيشتر است، سوار هواپيما نشويد و اگر تصميم داريد در سه ماههٔ سوم بارداري سفر هوايي داشته باشيد، قبل از رزرو بليط با شركت هواپيمايي تماس بگيريد و ببينيد آيا براي پرواز به مداركي از سوي پزشك كه اجازهٔ پرواز را بدهد نياز داريد؟
ولي اگر مجبور هستيد به جايي ناآشنا سفر كنيد، از ماما يا متخصص زنانتان براي پيدا كردن پزشكي در آن شهر يا منطقه كه در صورت نياز به مراقبت پزشكي بتوانيد به او مراجعه كنيد كمك بخواهيد. يك فهرست كامل از شماره تماس‌هاي اضطراري نيز تهيه كنيد و اگر در سه ماههٔ دوم يا سوم هستيد يك كپي از پروندهٔ پزشكي و اطلاعات بارداري خود را هم همراهتان ببريد.
نكاتي هنگام سفر با هواپيما
تا زماني كه سالم هستيد و مشكلات زايماني نداريد، شما و جنين در كابين فشار يك هواپيماي تجاري مشكلي نخواهيد داشت و لازم نيست نگران دستگاه‌هاي اسكنر بخش بازرسي فرودگاه باشيد، زيرا پرتوهايي كه در معرض آنها قرار مي‌گيريد خيلي كمتر از آن است كه بتواند براي شما يا جنين مضر باشد. در طول پرواز نيز كارهايي هست كه مي‌توانيد براي ايمني و راحتي بيشتر خود انجام دهيد. برخي از اين كارها شامل موارد زير است:
- براي تكان كمتر، هنگام دريافت كارت پرواز، يك صندلي در ميانهٔ هواپيما در بالاي بال هواپيما را در خواست كنيد.
- صندلي كنار راهرو را انتخاب كنيد تا هر زمان كه خواستيد براي دستشويي رفتن يا راه رفتن و كش آمدن راحت بلند شويد. اين كار را بايد حداقل يك بار در هر يك ساعت انجام دهيد.
- در صندلي كنار راهرو امكان داشتن جاي بيشتري براي پاهايتان داريد.
- براي كمتر كردن ورم پا، مرتب پاها را از مچ خم و راست كنيد.
- پوشيدن ساپورت و شلوار طبي بارداري نيز مي‌تواند در جلوگيري از ايجاد لختهٔ خون طي سفرهاي طولاني مؤثر باشد، زيرا مي‌تواند به جريان يافتن خون در رگ‌ها كمك كنند.
- در حالت نشسته هميشه كمربند ايمني را زير شكم و پايين باسنتان ببنديد.
- براي وقت‌گذراني كتاب بخوانيد يا مجله نگاه كنيد.
- اگر توي صندلي راحت نيستيد، درخواست يك بالش راحت بكنيد.
- براي پيشگيري از كم‌آبي بدنتان مثلاً ناشي از هواي خشك كابين، مقدار زيادي مايعات، به ويژه آب بنوشيد.
- مرتب به دستشويي برويد، به ويژه در اواخر پرواز تا در طول زمان مورد نياز براي فرود آمدن و رفتن تا گيت، با يك مثانهٔ پر گير نيفتيد.
- در طول پرواز و قبل از بلند شدن هواپيما از خوردن غذاهاي و نوشيدني‌هاي نفاخ خودداري كنيد. گاز گيرافتادهٔ ناشي از مواد غذايي در ارتفاعات بلند منبسط مي‌شود و ناراحتي ايجاد مي‌كند.
- اگر مستعد تهوع هستيد از پزشك بپرسيد كه آيا مي‌توانيد يك داروي ضدتهوع بخوريد يا لزومي براي اين كار نيست.
دانشگاه آزاد واحد تهران مركز